همان طور که در مقاله نوآوری باز چیست؟ به آن اشاره کردیم؛ نوآوری باز یک مفهوم تقریباً نوظهور است که بلافاصله جای خود را در فضای کسب و کار جهانی پیدا کرد. محققین این حوزه معتقدند که نوآوری باز همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد و در آینده نقش پررنگ‌تری را در اقتصاد جهان بازی خواهد نمود از این رو موفقیت در نوآوری باز اهمیت زیادی دارد.
اما سوال اساسی اینجاست که یک سازمان چگونه می‌تواند از نوآوری باز به نحو احسنت استفاده کند؟ و یا به عبارت دیگر چگونه می‌توان یک کمپین نوآوری باز را با موفقیت برگزار کرد؟
در این مقاله سعی شده که به این سوالات پاسخ داده شود و در این راستا 4 فاکتور اساسی موفقیت در نوآوری باز را شرح خواهیم داد.
اجازه دهید در ابتدا یک نگاه اجمالی به مفهوم نوآوری باز بیاندازیم، نوآوری باز برقراری ارتباط بین منابع داخلی شرکت و منابع خارجی موجود در جامعه در جهت ایده پردازی و خلق محصولات جدید است. موارد موفق زیادی از نوآوری باز در صنعت وجود دارد که ما در مقاله نوآوری باز چیست؟ سه مورد از آنها (ناسا، سامسونگ و جنرال الکتریک) را شرح دادیم.
با استفاده از تجربیات شتابدهنده و مرکز نوآوری برنا در پیاده سازی نوآوری باز و با توجه منابع آکادمیک موجود در این حوزه، ما به 4 فاکتور اساسی رسیدیم که در ادامه آنها را شرح خواهیم داد و برای روشن تر شدن موضوع بیان می‌کنیم که جنرال الکتریک چگونه این فاکتور‌ها را در برنامه‌های نوآوری باز خود پیاده سازی کرده است.
1- داشتن اهداف واضح و دقیق
نوآوری باز زمانی بیشترین اثر بخشی را دارد که به یک دستورالعمل برای انجام کارها در شرکت تبدیل شود. رسیدن به این مهم تنها با بازنگری فرهنگ سازمانی و قوانین داخلی شرکت و گنجاندن مفاهیم نوآوری باز در آنها امکان پذیر است. کارشناسان حوزه نوآوری بر اهمیت واضح و دقیق بودن اهداف اجرای نوآوری باز، هم در سطوح مدیریتی و هم در سطوح عملیاتی شرکت، تاکید می‌کنند. به بیان دیگر؛ در سطوح مدیریتی شرکت اهداف باید به خوبی تعریف شوند و از بالا به پایین به همه سطوح شرکت انتقال یابند به طوریکه از
شفافیت و دقت این اهداف کاسته نشود تا همه‌ی بخش‌های شرکت در یک جهت حرکت کنند و دچار سردرگمی نشوند.
داشتن اهداف واضح و دقیق در واقع یعنی شما بتوانید به سوالات زیر پاسخ دهید:
- خروجی مطلوب شرکت از برنامه‌ی نوآوری باز چیست ؟
- مالکیت مادی و معنوی خروجی برنامه‌ی نوآوری باز با کیست ؟
- برنامه‌ی نوآوری باز به چه مشکلی باید پاسخ دهد ؟
- زمان‌بندی برنامه‌ی نوآوری باز چگونه است ؟
- بودجه در دسترس شرکت برای اجرای برنامه‌ی نوآوری باز چقدر است ؟
جنرال الکتریک برنامه ای تحت عنوان innovation initiative challenges دارد که انواع چالش‌های این شرکت را در اختیار عموم قرار می دهد و همه افراد می‌توانند در این برنامه شرکت کنند. جنرال الکتریک برای اجرای این برنامه به سوالات بالا اینگونه پاسخ داده است:
- دریافت راه حل‌های جدید و خلاقانه برای چالش‌های شرکت
- مالکیت مادی و معنوی ایده‌ها برای خالق آن ایده محفوظ خواهد ماند.
- هر چالش با دقت در صفحه‌ی مربوط به خود شرح داده شده است و برنامه‌ی نوآوری باز باید برای چالش مورد نظر راه حلی پیدا کند. برای مثال چالش استفاده مجدد از آب فاضلاب برای رفع کمبود
- زمان بندی هر چالش به صورت دقیق در صفحه‌ی مربوطه مشخص شده و قدم بعدی پس از ایده پردازی نیز بیان گردیده است.
- بخش عمده بودجه برنامه نوآوری باز به شکل جایزه به ایده‌های برتر تعلق می‌گیرد که این جوایز در صفحه مربوط به هر چالش ذکر شده است.
2- کمک گرفتن از شرکت های همکار جهت اجرای نوآوری باز
بخش مهم بعدی در موفقیت در نوآوری باز این است که شرکت بتواند از همه‌ی ظرفیت شبکه سازی خود در جهت اجرای نوآوری باز کمک بگیرد. همکاران شرکت در بخش های زیادی در فرآیند نوآوری باز می توانند به شرکت کمک کنند. البته به شرط اینکه مانند درون سازمان، اهداف و ابعاد برنامه نوآوری باز را به طور شفاف بدانند. شرکت‌های همکار در بخش‌های زیر می‌توانند در فرآیند نوآوری باز به کمک شرکت اصلی بیایند:
- اطلاع رسانی رویداد نوآوری باز و جمع آوری ایده‌ها
- داوری طرح‌ها و ایده‌های رسیده در حوزه‌های تخصصی
- تعریف پروژه‌ی مشترک
- اسپانسرینگ و تامین مالی رویداد نوآوری باز
برای مثال جنرال الکتریک از مجموعه‌ای از شرکت‌های مختلف در فرآیند نوآوری باز خود کمک می گیرد. همان طور که در مقاله نوآوری باز چیست؟ به آن اشاره کردیم پیمانکار
تاسیس مرکز نوآوری جنرال الکتریک شرکت دلویت (Deloitte) بود. جنرال الکتریک همچنین فرآیند اطلاع رسانی و جمع‌آوری ایده‌ها را نیز برون سپار کرده و از پلتفرم HeroX استفاده می‌کند.
3- تعیین پاداش متناسب برای مشارکت کنندگان
مشارکت پایین افراد و تیم ها یکی از عوامل عدم موفقیت در نوآوری باز است. برای جلوگیری از این اتفاق، تعیین پاداش مناسب و انگیزه بخش بسیار حیاتی است. در درجه اول شرکت باید به مشارکت کنندگان این اطمینان را بدهد که بدون اطلاع و انتفاع آنها از ایده‌های جمع‌آوری شده استفاده نخواهد کرد. همچنین نوع و میزان پاداش نیز باید کاملا شفاف باشد و تناسب داشتن آن با انرژی و زمانی که افراد قرار است صرف کنند بسیار مهم است.
این پاداش می تواند گونه‌های مختلفی داشته باشد و لزوماً نباید نقدی پرداخت شود. برای مثال جنرال الکتریک علاوه بر جایزه‌ی نقدی، امکان کارآموزی و استخدام در مجموعه جنرال الکتریک را برای برگزیدگان رویداد نوآوری باز فراهم می‌کند. در بعضی موارد از افراد یا تیم‌ها دعوت می‌شود که به جنرال الکتریک بیایند و روی ایده خود کار کنند و جنرال الکتریک تا رسیدن به محصول نهایی از این افراد/تیم‌ها حمایت خواهد کرد.
4- پیدا کردن بستر برگزاری مناسب
بسته به نوع و ابعاد مسئله‌ای که برای حل آن قرار است از نوآوری باز کمک گرفته شود، کانال مناسبی باید انتخاب یا طراحی شود. اگرچه استفاده از یک پلتفرم آنلاین هزینه برگزاری رویداد نوآوری باز را کاهش می دهد و مدیریت آن را ساده می کند اما خیلی از اوقات به دلیل نیاز به درگیر بودن بیشتر مخاطبین با مسئله، بهتر است که رویداد به صورت حضوری برگزار شود.
در انتخاب پلتفرم آنلاین و یا مکان برگزاری رویداد نیز باید به ویژگی های مشارکت کنندگان دقت کرد. اگر موضوع نوآوری باز یک مسئله صرفاً خلاقیت محور باشد (مثلا انتخاب اسم برای یک محصول)، طیف وسیعی از افراد با ویژگی‌های مختلف احتمالاً در این رویداد شرکت خواهند کرد بنابراین بستر ارتباطی باید ساده، راحت و دارای ویژگی‌های عامه پسند باشد. بر عکس اگر موضوع نوآوری باز یک مسئله صرفاً فنی باشد (مثلا رفع باگ امنیتی یک نرم افزار)، صرفا افرادی خاص که مهارت مورد نظر را دارند در این رویداد شرکت خواهند کرد پس بستر ارتباطی می‌تواند پیچیده تر و در عین حال دارای امکانات بیشتر باشد.
منابع:
https://www.viima.com/blog/6-key-success-factors-for-open-innovation
https://www.herox.com/crowdsourcing-projects